Gedurende de nacht wordt ik twee keer wakker van een sirene vlak voor de deur van het hotel. De eerste keer om 1 uur, de tweede keer in 5 uur. Beide keren blijft hij best wel even doorloeien. Om 8 uur vertrekken we weer. Het einde van de reis is in zicht, de rondreis zit er min of meer op en vandaag rijden we naar Varadero waar we drie nachten verblijven voordat we naar huis vliegen.
Het is weer een lange rit met verwachte aankomst 4 uur in de middag. Onderweg verteld Abel over Cuba na 1960. De nauwe samenwerking met de Russen die te ver door sloeg. De Russische manier paste niet bij Cuba. Kleine zelfstandigen als kappers, schoenmakers, etc moesten verplicht in een soort van werkhallen hun vak uitoefenen tegen een laag staatssalaris waardoor motivatie volledig de grond ingeboord werd. Men kreeg heel veel spullen uit Rusland, veel meer dan nodig en daar werd het land mee in stand gehouden. Ze kregen bijvoorbeeld zoveel brandstof dat Cuba een exporteur van brandstof werd. Dat ging goed totdat Gorbatsov in Rusland aan de macht kwam en de hele communistische samenwerking uit elkaar viel. Cuba kwam hierdoor in een diepe crisis. Eten was nauwelijks meer te krijgen, transport viel stil, etc. Als oplossing werd Cuba opgesteld voor westers toerisme en investeringen van buitenlandse bedrijven. De economie ging weer vooruit totdat Bush het embargo tegen Cuba versterkte. De groep politiek sterke Cubanen in Florida, voornamelijk rijkere mensen die door de revolutie het land waren uitgedreven, had daar op aangedrongen. Die hebben nog steeds de illusie dat het communisme in Cuba gaat vallen en zij dan ‘hun land en bezittingen’ terug kunnen eisen.
Een paar voorbeelden van hoe het hier werkt is dat iedereen een ‘rationing card’ heeft waarmee ze ongeveer 25% van hun eten kunnen kopen. Maar mensen bij staatsbedrijven die heel weinig verdienen stelen vaak spullen van de staat, of vragen een ‘fooi’ om iets te doen dat eigenlijk hun werk is. Zonder dit kom je achter in de rij. Er is ook een grot verschil in welvaart tussen de mensen die in het toerisme werken (en fooien krijgen) en de rest van het land. Bijvoorbeeld een dokter krijgt ook maar gewoon een staatssalaris dus is de motivatie om daar lang voor te studeren ook niet groot. Langzaam proberen ze hier toch verandering in te brengen zodat de economie beter gaat werken. Er wordt ook niet meer klakkeloos geld weggegeven, als je huis vroeger bijvoorbeeld geraakt werd door een storm, dan kreeg je de bouwmaterialen om te herbouwen. Sommige mensen verkochten die spullen en lieten hun huis zoals het was. Soms kwam er dan later een mannetje kijken en kregen ze nogmaals spullen. Nu krijgen ze een goedkope lening om spullen te kopen.
Half vier komen we in Varadero aan. Dit is geen authentiek Cuba meer, dit schiereiland volgebouwd met all-in resorts is een en al luxe en overdaad. All-in, dus zoals Abel zegt ‘breakfast, lunch, diner and all the alcohol you can keep in your bloodstream’. Wij zitten in het Memories resort, een enorm complex met 20 flats met kamers, 2 grote zwembaden, een stuk of 10 restaurants, en overal bars natuurlijk. Ik loop een rondje met de camera voordat ik ga douchen. Om 7 uur verzamelen en allen het buffet mag je vrij inlopen, alle anderen restaurants moeten eerst gereserveerd worden. Dan daar maar, maar daar is niets mis mee. Een overdaad aan keuze maar wel een hele drukke eetfabriek. Om 9 uur begin ik weer helemaal in te storten, kan mijn ogen niet meer open houden die beginnen ook telkens te tranen. Dus trek ik me maar weer terug, hopelijk gaat het morgen, oudejaarsavond, wat beter.
Route van vandaag
Foto’s van deze dag
